Pytania o nagrane trasy i o zagadnienia z nimi związane to jedne z najczęstszych jakie nam zadajecie. W tym artykule wyjaśniamy najczęściej poruszane przez was kwestie oraz odpowiadamy m.in. na te pytania:

• Jak działa GPS?
• Jak są liczone długości tras w serwisie i aplikacji Mapa Turystyczna?
• Dlaczego trasa nagrana w aplikacji Mapa Turystyczna jest zazwyczaj dłuższa niż ta zaplanowana?
• Z czego wynikają różnice długości tras nagrywanych w różnych aplikacjach i przy pomocy różnych odbiorników GPS?

Jak działa GPS?

GPS (Global Positioning System) jest to system lokalizacji oparty o trzy elementy: system satelitów na orbicie, stacje naziemne i odbiorniki użytkownika. Odbiornikiem użytkownika może być np. moduł GPS w telefonie czy zegarku sportowym lub dedykowane urządzenie GPS. Odbiorniki różnią się parametrami technicznymi, co wpływa na ich dokładność. Ponadto odbierany sygnał podlega zakłóceniom spowodowanym obecnością skał, wysokich budynków czy nawet liści drzew. Średnia dokładność odbiorników to paręnaście metrów, np. dla urządzeń Garmin jest to 15 m dla 95% próbek.

Na podstawie GPS otrzymujemy nie tylko dane o współrzędnych geograficznych, ale również o wysokości n.p.m. Ich dokładność jest jednak ok. trzykrotnie mniejsza niż dokładność danych o położeniu (jak podaje Wikipedia). Bardziej wiarygodne dane o wysokości n.p.m. można uzyskać z urządzeń posiadających wysokościomierz barometryczny, choć i ten potrafi zawieść w przypadku nagłych zmian pogody (a co za tym idzie – ciśnienia).

Warto jeszcze dodać, że działanie GPS jest niezależne od sieci telefonii komórkowej czy dostępu do Internetu.

Problemy z działaniem GPS

W tym miejscu warto wspomnieć o najczęstszych problemach, jakie miewacie z działaniem GPS.

Problem 1: Nagrywanie jest przerywane w trakcie wycieczki, ślad zawiera proste odcinki.
Przyczyna: System Android zatrzymuje proces nagrywania w celu oszczędzania baterii. Czytaj więcej na ten temat.
Rozwiązanie: Zmiana ustawień systemu Android dotyczących oszczędzania baterii w telefonie, dodanie aplikacji Mapa Turystyczna do wyjątków.

Problem 2: Moduł GPS gubi sygnał lub nie emituje próbek, nagrywany ślad zawiera proste odcinki.
Przyczyna: Błąd oprogramowania na poziomie systemu lub na poziomie biblioteki obsługi GPS.
Rozwiązanie: Ponowne uruchomienie aplikacji lub / i telefonu.

Co dzieje się z danymi GPS zanim powstanie z nich trasa?

Dane uzyskane z GPS są surowe i oprócz dobrych próbek mogą zawierać również te błędne, charakteryzujące się kiepską dokładnością. Aby można ich było użyć do dalszego przetwarzania, muszą zostać poddane obróbce.

W tym artykule opisujemy w jaki sposób oczyszczamy przebieg trasy i odsiewamy błędne próbki.

Jak jest liczony dystans i przewyższenia?

Dystans liczymy nieco inaczej dla zaplanowanej i nagranej trasy. Natomiast do obliczania przewyższeń w obu przypadkach wykorzystujemy zewnętrzne dane wysokościowe, konkretnie dane pochodzące z programu SRTM (Shuttle Radar Topography Mission). Mają one postać siatki o rozdzielczości ok. 30 m, więc pobierając wysokość dla danego punktu nie uzyskujemy dokładnej i rzeczywistej wartości, tylko jej przybliżenie policzone na podstawie sąsiednich próbek. Taki sposób liczenia nie wpływa praktycznie na wynik w Beskidach i innych górach o podobnym charakterze, ale w Tatrach może już powodować wynik zaniżony. Niestety dokładność obliczeń spada proporcjonalnie do nachylenia stoku, więc w przypadku skał, ostrych ścian i grani, wyliczenia mogą być zaniżone.

Dodatkowo do obliczania przewyższeń dla zaplanowanych tras uwzględniane są korekty pochodzące z wysokości znanych punktów, np. przełęczy czy szczytów leżących na trasie.

Dla zaplanowanej trasy

Dla tras planowanych w naszym serwisie dystans liczony jest z uwzględnieniem przewyższeń. Zależy on zatem od dwóch składowych: (1) dystansu „po płaskim” liczonego jako suma odległości pomiędzy kolejnymi punktami trasy, rzutowanymi na powierzchnię Ziemi oraz (2) ilości przewyższeń liczonej dla poszczególnych segmentów trasy.

W praktyce uwzględnienie przewyższeń nie jest tak istotne jak by się wydawało. Weźmy na przykład tatrzańską trasę Palenica Białczańska – Rysy: 1708 m podejść, 193 m zejść, dystans liczony po płaskim to 11,99 km, natomiast z uwzględnieniem przewyższeń 12,38 km. Jest to więc około 400 m różnicy w bardzo stromym terenie (różnica o ok. 3%).

Dla Beskidów, gdzie stoki są znacznie łagodniejsze różnica ta jest znacznie mniejsza. Dla przykładu trasa Węgierska Górka – Barania Góra: 1109 m podejść, 302 m zejść, dystans liczony po płaskim to 12,39 km, natomiast z uwzględnieniem przewyższeń 12,5 km. Jest to zatem różnica rzędu 1%.

Dla nagranej trasy

Trasy nagrane, w odróżnieniu od zaplanowanych, nie mają tak gładkich i „idealnych” przebiegów. Wiąże się to z faktem, że punkty składające się na takie trasy pochodzą z próbek GPS, a te z kolei, nawet po odrzuceniu próbek zupełnie błędnych, nadal charakteryzują się pewnym rozrzutem i nigdy nie są w 100% dokładne.

Z tego względu dla tras nagranych uwzględniamy tylko dystans liczony „po płaskim”. Sumując odległości między kolejnymi próbkami i tak uzyskujemy wynik większy niż w rzeczywistości, ponieważ uzyskane próbki zwykle odstają od teoretycznego „idealnego” przebiegu. Im dłuższa trasa, tym błąd będzie większy z uwagi na sumę błędów poszczególnych próbek.

Przy obliczaniu przewyższeń na podstawie danych z GPS błąd jest jeszcze bardziej widoczny. Różnice w odczytanej wysokości dla kolejnych próbek są na tyle duże, że gdybyśmy zsumowali je i uwzględnili w obliczeniach długości trasy, otrzymane wartości mogłyby nie mieć sensu.

Uwzględnianie przewyższeń dla nagrywanej trasy ma sens, jeśli dane o wysokości n.p.m. pozyskiwane są na przykład z zewnętrznych źródeł danych, takich jak wspomniany wyżej SRTM. W momencie nagrywania trasy nie mamy jednak dostępu do tych danych (ze względu na duży rozmiar nie są one przetrzymywane w pamięci telefonu), więc nanoszenie korekt na bieżąco jest niemożliwe. Natomiast uwzględnienie ich po zsynchronizowaniu trasy z serwerem mogłoby znacząco zmienić parametry trasy, co byłoby dość mylące.

Skoro ilość przewyższeń nie jest uwzględniona w obliczeniach długości nagranej trasy, cała „nadwyżka” spowodowana jest niedokładnościami danych o lokalizacji. Z naszych obserwacji wynika, że dystans nagranych tras jest o 5-10% większy niż tras zaplanowanych tą samą drogą i jest to całkowicie normalne.

Z czego wynikają różnice długości tras w różnych aplikacjach?

Nagrywając trasę jednocześnie w różnych aplikacjach można uzyskać różne wyniki. Chociaż moduł GPS jest jeden i przekazuje te same próbki do każdej aplikacji nagrywającej trasę, to już sposób ich obróbki w każdej z nich może być różny. Różnić się mogą chociażby:

• zasady odfiltrowywania odstających próbek i uśredniania tych które pozostały,
• uwzględnianie w obliczeniach danych wysokościowych i ich ewentualne korekty,
• algorytm obliczania odległości między współrzędnymi geograficznymi (algorytmy w różnym stopniu uwzględniają kulistość Ziemi).

Przy tak dużej ilości czynników różnicujących działanie aplikacji, różnice w długościach nagranych tras są nieuniknione.

Zakończenie

Nagrywanie tras i sumowanie ilości przebytych kilometrów stało się dla wielu z nas nieodłącznym elementem górskich wędrówek. Sprawia nam satysfakcję, gdy możemy dołożyć kolejną trasę do puli tych przebytych, natomiast gdy telefon się wyładuje i nagrywana trasa nie zdąży się do końca nagrać odczuwamy lekki zawód.

Pamiętajmy jednak, że te elektroniczne zapisy naszych wycieczek trzeba traktować z pewną dozą dystansu i że są one jedynie dodatkiem do tego czego naocznie doświadczamy w trakcie wycieczki i jak przechowujemy ją w naszych wspomnieniach.

Zdjęcia które dodajecie do naszego serwisu pozwalają innym zobaczyć jak wyglądają szlaki i miejsca, które planują odwiedzić. Żeby informacje te były wiarygodne, musimy dbać o ich jakość.

W tym artykule wyjaśniamy na czym polegają nowe zasady dodawania zdjęć i dlaczego je wprowadziliśmy oraz podajemy garść dobrych praktyk opartych na naszych dotychczasowych doświadczeniach związanych z przeglądaniem zdjęć (tak, przeglądamy wasze zdjęcia i niestety nie zawsze wiemy co z nimi zrobić!). 

Co potrzeba, aby dodać zdjęcie?

Od maja 2019 każde nowo dodawane zdjęcie musi spełniać następujące kryteria:

1. W metadanych musi mieć podaną datę i godzinę zrobienia.
2. W metadanych musi mieć podaną lokalizację miejsca, w którym zostało zrobione
   LUB (zmiana: lipiec 2021)
   Użytkownik dodający zdjęcie musi mieć nagraną (lub zaimportowaną z pliku GPX) trasę wycieczki, podczas której zdjęcie zostało zrobione.

Po co te dodatkowe wymagania?

Wszystko po to, aby móc określić miejsce wykonania zdjęcia, co z kolei umożliwi rzetelne prezentowanie zdjęć w serwisie oraz wprowadzenie nowych funkcji w przyszłości np. wyświetlanie zdjęć na mapie.

Dotychczasowy wybór miejsca lub szlaku, do którego dodawane jest zdjęcie niestety nie był wystarczający, aby zdjęcia były przypisane poprawnie. Szczególnie w przypadku szlaków – a im szlak dłuższy, tym więcej niewiadomych. Dodatkowy problem pojawiał się, gdy zaistniała potrzeba podziału szlaku – rozdzielenie już istniejących zdjęć na odpowiednie części szlaku było bardzo czasochłonne. Ten problem znika, jeśli znana jest lokalizacja zdjęcia.

Moje zdjęcia nie spełniają kryteriów. Co mogę zrobić?

Zacznijmy od daty i godziny zrobienia zdjęcia
Jeśli twoje zdjęcie nie ma informacji o dacie zrobienia lub jest ona niewłaściwa, możesz ją edytować przy pomocy narzędzia do edycji metadanych. Do wyboru jest wiele programów. Można użyć aplikacji online np. theXifer, wymaga to jednak wysyłania zdjęć na serwer. Szybsze będzie korzystanie z programu zainstalowanego na komputerze – polecamy GeoSetter (więcej o nim za chwilę).

Dodawanie nagranej trasy z tego samego dnia co zdjęcie
Od lipca 2021 informację o lokalizacji zdjęcia uzyskujemy wyłącznie ze śladu nagranego w czasie wycieczki. Możesz nagrywać trasy aplikacją Mapa Turystyczna na Androida lub iOS – wtedy po synchronizacji znajdą się one automatycznie na twoim koncie. Możesz też zaimportować ślady zarejestrowane w innej aplikacji (np. Strava) lub przy pomocy dowolnego odbiornika GPS (np. w zegarku sportowym).

W osobnym artykule Dlaczego warto nagrywać trasy? pokazujemy na przykładzie, że dopasowanie lokalizacji zdjęć na podstawie nagranych tras jest o wiele dokładniejsze niż odczytanie lokalizacji z danych aparatu w telefonie.

Ważne! Ustaw zegarek w aparacie

Data i godzina zrobienia zdjęcia są przydatne, jeśli są poprawne. Jeśli używasz aparatu fotograficznego bez odbiornika GPS, pamiętaj, żeby:

1. Ustawić zegarek w aparacie.
2. Przynajmniej raz w miesiącu sprawdzić czy ustawiona godzina jest poprawna, ponieważ zegarki w aparatach mają tendencję do rozsynchronizowywania się.

Dobre praktyki dodawania zdjęć

Teraz czas na garść porad, zaleceń i próśb – jak i jakie zdjęcia dodawać oraz co zrobić, aby ich jakość była lepsza. 

Dodawaj zdjęcia do miejsca, w którym zostały zrobione

Naczelna zasada dodawania zdjęć. Dzięki jej przestrzeganiu przeglądanie galerii z zaplanowanej trasy umożliwia zobaczenie czego można się na tej trasie spodziewać – jakich warunków, jakich widoków, jakich ciekawych obiektów.

Dwie najczęstsze pułapki, jakie na was tu czekają to:

• Szczyty
  Zgodnie z zasadą zdjęcia dodane do szczytu powinny pokazywać jak jest na tym szczycie i jakie są z niego widoki. Nie dodajemy zdjęć z widokiem na ten szczyt zrobionych z innego miejsca.
• Miejscowości
  W miejscowościach często jest dużo ciekawych obiektów, które nie znajdują się w punkcie nazwanym przez nas nazwą miejscowości ani przy żadnym ze szlaków, które przez tę miejscowość prowadzą. Kuszące jest jednak, żeby zdjęcia takich obiektów dodawać i często to robicie. Zwykle musimy wtedy zdecydować czy zdjęcie jest zrobione na tyle blisko dostępnych szlaków, że uzasadnione jest zostawienie go przy danym szlaku. Decyzja zależy od konkretnego przypadku i nie ma tu jednoznacznej reguły, ale niestety każdy taki przypadek dostarcza nam dylematów. Dlatego zalecamy, uczulamy i prosimy: nie dodawajcie zdjęć spoza miejsc i szlaków!

Dodawaj zdjęcia do szlaku, na którym zostały zrobione

Na początku ważna informacja: można dodawać zdjęcia do szlaków. Tym, którzy jeszcze tego nie odkryli podpowiadamy, że wystarczy kliknąć na szlak na mapie i otworzyć jego szczegóły klikając w nazwę.

Zasada dodawania zdjęć do szlaku jest pokrewna do zasady powyżej, jednak pułapki są tu nieco bardziej specyficzne:

• Okolice punktu
  Jak już wiadomo, zdjęcia z miejsca dodajemy do tego miejsca. Jednak jak daleko można odejść, żeby zdjęcie znalazło się już na szlaku? Nie ma tu żelaznej reguły. Przed decyzją zastanówcie się czy na zdjęciu przedstawiającym dane miejsce widać jeszcze kawałek szlaku, który do niego prowadzi? Jeśli tak, to zapewne zdjęcie lepiej pasuje do szlaku. 
• Obiekty niedaleko szlaku, ale jednak poza nim
  Czasem szlaki omijają interesujące obiekty czy punkty widokowe, do których często prowadzą nieoznakowane ścieżki. Co ze zdjęciami takich miejsc? Jeśli są one zrobione w niedużej odległości od szlaku, to można je dodać, ale koniecznie z tytułem zawierającym informację co to jest za miejsce i że jest ono poza szlakiem. Taki opisowy tytuł mówi naprawdę wiele osobom, które nie znają okolicy.

Poświęć chwilę, aby napisać co jest na zdjęciu

Tytuły są niesamowicie pomocne, szczególnie jeśli chodzi o zdjęcia przy szlakach. Nie tylko pomagają nam porządkować zdjęcia po tym jak dzielimy szlaki i dodajemy nowe punkty. Są też bardzo wartościowe dla innych użytkowników. Jeśli więc tytuł dostarcza dodatkowych informacji o zdjęciu, to prosimy – uzupełnijcie go!
I tu zwracamy waszą uwagę – chodzi o uzupełnienie tytułu zdjęcia, a nie o dodanie komentarza.

Dla inspiracji podajemy kilka przykładów pomocnych i wartościowych tytułów:

• Widok na Ciecień i Grodzisko z łąk pod Kamiennikiem.
• Widok na Stromiec (551 m n.p.m.) ze szlaku niebieskiego pomiędzy Płoszczyną a Płoszczynką.
• Podgórna przy drodze do wodospadu idąc koło młyna.
• Panorama ze szczytu: fragment Krzemienia, Kopa Bukowska, Halicz, Rozsypaniec.
• Widok od strony południowej na szczyt Brzeźnicy ze szlaku żółtego; ok. 1 km na północ od centrum wsi Brzeźnica.
• Przed szczytem Romanki.
• Kościół św. Bartłomieja w Batňovicach (XIX w.). Blisko świątyni skrzyżowanie szlaków czerwonego i żółtego.
• Widok na nieistniejący już szlak na Tomanową Przełęcz.
• Zejście z Kiczory, widok na przełęcz Przysłop.

Są też sytuacje, w których tytuł lub jego część jest zbędna. Poniżej kilka porad czego nie robić przy uzupełnianiu tytułów.

• Nie wpisuj daty zrobienia zdjęcia w tytule. Te informacje są zawarte w metadanych i wyświetlamy je przy każdym zdjęciu, o ile są dostępne.
• Unikaj zbyt ogólnych tytułów. Tytuł o treści np. „Widok” czy „Krajobraz” jest zbędny.

Tytuły można edytować w panelu użytkownika – na liście zdjęć.

Wyłącz datownik w aparacie

Data zrobienia zdjęcia powinna być zawarta w metadanych. Możemy ją wtedy wyświetlić w spójny dla wszystkich zdjęć sposób. A samo zdjęcie bez daty wygląda estetyczniej, prawda? 🙂

Pokazuj krajobraz i otoczenie zamiast portretów

Rozumiemy, że fajnie jest się pochwalić wejściem na szczyt i pokazać się innym użytkownikom, ale założenia naszego serwisu są takie, że chcemy pokazywać warunki na szlaku i to jak wygląda trasa. Zdjęcia portretowe i selfie świetnie się sprawdzą w portalach społecznościowych, powstrzymajcie się jednak przed dodawaniem ich do naszego serwisu.

Zamazywanie twarzy czy zakrywanie oczu czarnym paskiem również nie jest dobrym pomysłem. Po co przysparzać sobie zbędnej pracy – po prostu nie dodawajcie takich zdjęć 😉

Powyższe zalecenie nie oznaczają, że zdjęcia z ludźmi są automatycznie zdyskwalifikowane. Jeśli ludzie na zdjęciu są jedynie elementem całości np. tłumu, a samo zdjęcie nie zawiera zbliżeń, natomiast zasadniczą jego treścią jest krajobraz, to pozostaje ono zgodne z opisywaną zasadą. Często nawet zatłoczenie na zdjęciu trafnie pokazuje czego można spodziewać się na trasie.

Nie reklamuj się

Zasadniczo nie dopuszczamy reklamowania się w naszym serwisie bez porozumienia z nami. Dotyczy to zarówno zdjęć, jak i linków. Doceniamy jednak pracę, jaką wkładacie w wykonanie i obróbkę swoich zdjęć tak, aby były oszałamiające. Dlatego nie usuwamy zdjęć z dyskretnym znakiem wodnym. Podkreślamy – z dyskretnym. Zdjęcia w serwisie to nie bilboardy, pozwólmy im pozostać zdjęciami 🙂

Postaw na jakość, a nie ilość

Zastanów się też czy zdjęcia, które dodajesz wnoszą wartościowe informacje do serwisu. Czasem zdarza się, że idziemy we mgle, po zmierzchu, w deszczu. Wiele zdjęć zrobionych w takich warunkach nie pokazuje specyfiki szlaku i teoretycznie mogłoby być zrobione wszędzie 😉 Nawet jeśli „innych zdjęć nie mamy” i „przecież takie były warunki”, to zalecamy zdjęcia z takiej wycieczki zachować dla siebie, a do serwisu dodawać tylko te, które naprawdę chcemy pokazać innym.

Co jeśli masz kilka ładnych zdjęć i nie możesz się zdecydować które ujęcie wybrać? Odpowiedź jest prosta: wybierz jedno! Zbyt podobne do siebie zdjęcia wydłużają przeglądanie galerii i wnoszą niewiele nowych informacji.

Jeśli przez przypadek dodałeś kilka takich samych zdjęć, możesz te niepoprawnie dodane usunąć w zakładce Moje konto. Możesz tam również zmienić lub dodać tytuł zdjęcia.

Na koniec kilka prostych próśb:

• nie dodawaj zdjęć niewyraźnych ani rozmazanych, 
• nie stosuj zbyt dużej ilości „efektów specjalnych” – za bardzo przetworzone zdjęcia wyglądają nienaturalnie; dotyczy to również winiety,
• nawet jeśli nie masz zbyt dużego poczucia estetyki, postaraj się spojrzeć na zdjęcie krytycznie i ocenić czy nadaje się ono do publicznego udostępnienia.

Podsumowując…

Dziękujemy wszystkim, którzy dodają zdjęcia. Tym, którzy powyższe praktyki stosują już od dawna, dziękujemy podwójnie 😀 Oby było nas coraz więcej!